Safleoedd Adeiladwaith

Dewch i ni fod yn dechnegol! Rydym yn edrych yn fanylach ar bopeth sydd angen i chi ei wybod am fod ar y safle adeiladwaith, gan gynnwys pryderon iechyd a diogelwch a rhai o’r gweithwyr y gallech ddod o hyd iddynt wrth weithio.

Beth yw safle adeiladwaith?

Safle adeiladwaith yw ardal neu ddarn o dir lle mae gwaith adeiladu yn digwydd.

Weithiau cyfeirir at safleoedd adeiladwaith fel ‘safleoedd adeiladu’ (building sites). Mae hyn fel arfer yn awgrymu bod adeiladau neu dai yn cael eu hadeiladu, tra bod ‘safle adeiladwaith’ yn cwmpasu gweithiau ehangach. Gallai hyn gyfeirio at unrhyw beth o estyniad tŷ i brosiect tirlunio, adeiladu ffyrdd neu bontydd neu brosiect peirianneg enfawr, megis datblygiad Crossrail neu greu gorsaf bŵer newydd.

Yn gyffredinol, caiff tir ei ddosbarthu fel ‘safle adeiladwaith’ pan gaiff ei drosglwyddo i gontractwyr i ddechrau ar y gwaith. Ar draws safle adeiladwaith, mae gweithgareddau lluosog yn aml yn digwydd ar wahanol adegau, o dan yr un cynllun.

Pryderon iechyd a diogelwch ar y safle

Gall safleoedd y diwydiant adeiladu fod yn amgylcheddau peryglus. Er mwyn lleihau risgiau, mae’n bwysig bod yn ymwybodol o faterion iechyd a diogelwch a rhoi mesurau ar waith i leihau eu heffaith.

Mae rhai o’r prif bryderon iechyd a diogelwch ar safle adeiladwaith yn cynnwys:

Symud peiriannau a deunyddiau

Mae safleoedd adeiladwaith yn lleoedd prysur, lle defnyddir peiriannau trwm yn aml i symud deunyddiau neu godi llwythi. Mae cynlluniau traffig a rhwystrau sy’n gwahanu gweithrediadau peiriannau oddi wrth waith pwysig arall yn allweddol i ddiogelwch y safle.

Peryglon baglu

Gall tir anwastad achosi risg o faglu, llithro a chwympo yn ystod gwaith adeiladu. Gall deunyddiau a adewir yn gorwedd o gwmpas greu cwrs rhwystrau peryglus, felly dylid monitro offer a chau parthau diogel i leihau peryglon.

Deunyddiau a sylweddau niweidiol

Gall asbestos a phaent plwm fod yn niweidiol i weithwyr adeiladu, yn ogystal â chemegau, paent a’r mygdarthau a grëir gan y rhain. Mae angen cael gwared ar asbestos a chael gwared arno mewn modd diogel. Dylid gwisgo PPE priodol i atal llwch a sylweddau gwenwynig rhag effeithio ar y croen, y llygaid a’r llwybrau anadlu.

Gweithio ar uchder

Mae gweithio ar uchder yn aml yn rhan annatod o adeiladu adeiladau. Gall offer a gweddillion sy’n cwympo hefyd gynyddu risgiau. Dylid rhoi hyfforddiant i bob aelod o staff ar y safle i atal damweiniau, ac mae angen gwneud sgaffaldiau a thyrau yn ddiogel.

Codi a chario a straen corfforol

Bydd hyfforddiant ar godi a symud eitemau trwm, gyda neu heb offer codi mecanyddol, yn helpu i leihau damweiniau sy’n deillio o godi a chario gwael. Er mwyn lleihau straen corfforol sy’n deillio o ddefnyddio offer pŵer sy’n dirgrynu ac offer gwaith daear, dylid gwisgo offer diogelwch, cynnal a chadw offer yn rheolaidd, a chymryd egwyliau rheolaidd.

Sŵn

Gall synau ailadroddus o beiriannau ac offer effeithio ar y clyw a gallant atal gweithwyr rhag cyfathrebu’n effeithlon, gan arwain at ddamweiniau. Gall offer sy’n amddiffyn y clustiau a hyfforddiant digonol helpu i leihau straen ac anafiadau.

Trydan

Mae defnyddio offer pŵer a bod yn agos at linellau uwchben a llinellau pŵer yn rhoi gweithwyr adeiladu mewn perygl o gael eu trydanu. Dylid cynnal asesiad risg trylwyr o’r holl waith o amgylch llinellau pŵer, a dim ond trydanwyr cymwys ddylai wneud gwaith trydanol.

Risg o ddymchweliad

Mae unrhyw waith adeiladu anghyflawn yn peri risg o ddymchweliad. Gall paratoi da a mesurau rhagofalus helpu i atal anafiadau. Dim ond gweithwyr hyfforddedig a ddylai wneud gwaith dymchwel.

Beth yw’r rolau allweddol sy’n gweithio ar y safle?

Mae pob prosiect adeiladwaith yn wahanol, a bydd y gweithwyr a’r contractwyr sydd eu hangen yn newid yn dibynnu ar y dasg dan sylw. Bydd llawer o brosiectau adeiladwaith yn cynnwys arbenigwyr craidd o’r diwydiant, fodd bynnag, gan gynnwys:

Rheolwr Safle

Bydd gan y rheolwr safle drosolwg o brosiect cyfan a bydd yn helpu i gynllunio a chydlynu adnoddau, cynorthwyo â chynllunio cyffredinol, sicrhau cyfathrebu llyfn rhwng timau a chontractwyr, monitro cynnydd a chynhyrchu adroddiadau i gleientiaid.

Peiriannydd

Mae peirianwyr yn cynllunio, dylunio a rheoli prosiectau adeiladu mawr, gan ddefnyddio meddalwedd modelu cyfrifiadurol a data i gynghori ar y camau gweithredu gorau a chreu glasbrintiau prosiect.

Penseiri a Dylunwyr

Mae penseiri yn dylunio strwythurau newydd neu’n adnewyddu rhai sy’n bodloni eisoes. Mae gweithwyr CAD neu gydlynwyr BIM yn modelu eu cynlluniau gan ddefnyddio meddalwedd dylunio 3D.

Syrfëwr

Mae syrfewyr yn rhoi cyngor proffesiynol ar ystod o faterion yn ymwneud ag adeiladwaith, o fesur adeiladau a gwirio ansawdd, i asesu difrod at ddibenion cyfreithiol ac yswiriant.

Gweithredwyr

Mae gweithwyr adeiladwaith yn cyflawni amrywiaeth o dasgau corfforol, gan gynnwys paratoi tir, gyrru peiriannau trwm, symud deunyddiau, codi sgaffaldwaith a gwneud gwaith wrth i brosiect mynd yn ei flaen.

Crefftwyr medrus

O fricwyr i seiri, gosodwyr, plymwyr, paentwyr ac addurnwyr a mwy, mae angen ystod eang o grefftwyr i ddod â phrosiect adeiladwaith at ei gilydd a rhoi gorffeniad proffesiynol iddo.

Yn ogystal â’r rolau hyn, gallai fod cannoedd o bobl eraill yn gweithio ar brosiect adeiladwaith, o amcangyfrifwyr a chyfrifwyr, i arbenigwyr cyfreithiol, ymgynghorwyr iechyd a diogelwch, ecolegwyr ac ymgynghorwyr cynaliadwyedd, penseiri tirlunio, rheolwyr trafnidiaeth a mwy.

Pethau i’w cofio wrth weithio ar y safle

Mae safleoedd adeiladwaith yn lleoedd cyffrous, bywiog; fodd bynnag, wrth weithio ar y safle, mae’n bwysig bod yn ymwybodol o’r gwaith sy’n cael ei wneud o’ch cwmpas a lleihau unrhyw risgiau posibl i chi’ch hun neu i eraill lle bo modd.

Os yw’n ymddangos bod offer wedi mynd allan o le neu y gallent fod yn beryglus, dylech hysbysu rheolwr neu arweinydd tîm, a sicrhau bod y mater yn cael ei ddatrys gan berson cymwys, yn hytrach na neidio i mewn a chael eich niweidio.