Troeon cyntaf i fenywod yn hanes adeiladu

12 Mawrth 2019

Ar gyfer Mis Hanes Menywod (1 - 31 Mawrth), rydym yn edrych yn ôl ar rai o'r troeon cyntaf i fenywod ym maes adeiladu. Y cyflawniadau hyn yw'r sylfeini i fenywod heddiw wireddu eu potensial a llwyddo yn eu rôl ddewisol.

Yr Arglwyddes Anne Clifford

Yr Arglwyddes Anne Clifford (1590-1676) oedd y fenyw gyntaf i gymryd rhan weithredol mewn prosiect adeiladu, gan reoli'r rhaglen ddylunio ac adeiladu ar gyfer gwelliannau i'w hystadau yn Westmorland. Go dda Arglwyddes Anne!

Troeon cyntaf i fenywod ym maes adeiladu

Yr Arglwyddes Elizabeth Wilbraham

Tua 1701, cynhyrchodd yr Arglwyddes Elizabeth Wilbraham y darluniau pensaernïol cynharaf y gwyddys iddynt gael eu gwneud gan fenyw, ar gyfer ailadeiladu eglwys Sant Andreas yn Swydd Stafford. A allai eich darluniadau chi fod y campwaith pensaernïol nesaf?

Sarah Guppy

Cyfrannodd Sarah Guppy at ddyluniad seilwaith Prydain, ac ym 1811 rhoddodd batent ar y cyntaf o'i dyfeisiadau, sef dull o wneud seilbyst diogel ar gyfer pontydd. Ond rhoddodd hi'r cynllun i ffwrdd am ddim gan ei bod yn credu na ddylai merched “frolio gormod”. A fyddai hi wedi bod mor wylaidd nawr?

Ethel Charles

Ym 1898, Ethel Charles oedd y fenyw gyntaf i gael mynediad i Sefydliad Brenhinol Penseiri Prydain (RIBA), wedi'i dilyn gan ei chwaer Bessie ym 1900. Ydych chi'n dyheu am adael eich marc ar y byd trwy ddod yn bensaer?

Alice Perry

Ym 1906, deallir mai Alice Perry oedd y fenyw gyntaf i gael gradd mewn peirianneg yn Iwerddon neu Brydain Fawr - o bosibl y byd! Fe raddiodd gydag anrhydedd dosbarth cyntaf o Queen's College Galway (bellach yn NUI, Galway). Ai gradd yw'r llwybr cywir i chi?

Y Fonesig Caroline Haslett

Ym 1918, y Fonesig Caroline Haslett DBE, YH oedd ysgrifennydd cyntaf y Gymdeithas Peirianneg Menywod ac yn fuan daeth yn llais i fenywod mewn peirianneg ledled y byd. Fe wnaeth ei gwaith ysbrydoli llawer o fenywod i fynd i mewn i beirianneg a busnes. Diolch Caroline!

Irene Barclay

Ym 1922, Irene Barclay oedd y Syrfëwr Siartredig benywaidd cyntaf ym Mhrydain ac un o ddiwygwyr cymdeithasol allweddol yr 20fed ganrif am ei gwaith i wella amgylchiadau tai yn slymiau St. Pancras. A allech chi wella'r tai yn eich ardal chi?

Amy Johnson

Ym 1929, Amy Johnson oedd y fenyw gyntaf o Brydain i gymhwyso fel Peiriannydd Tir ac am gyfnod byr, hi oedd yr unig fenyw yn y byd i ddal teitl y swydd honno! Ac… Amy oedd y fenyw gyntaf i hedfan ar ei phen ei hun o Loegr i Awstralia - waw!

Elisabeth Scott

Ym 1929-32, Elisabeth Scott oedd y pensaer benywaidd cyntaf i ennill cystadleuaeth bensaernïaeth ryngwladol am ei chynllun i ailadeiladu Canolfan Goffa Shakespeare (y Royal Shakespeare Theatre erbyn hyn) yn Stratford-upon-Avon.

Ladies Bridge

Mae Pont Waterloo hefyd yn cael ei galw'n ‘Ladies Bridge,’ am ei bod wedi cael ei hadeiladu gan oddeutu 350 o fenywod yn ystod yr Ail Ryfel Byd. Cofiwch hyn y tro nesaf y byddwch yn cerdded dros y bont.

Carol Bell

Ddiwedd y 90au a dechrau'r 00au, Carol Bell oedd Dirprwy Reolwr Prosiect yr Eden Project arobryn yng Nghernyw - yr heulfan fwyaf yn y byd. Hoffech chi ymgymryd â phrosiect cyffrous fel hwn?

Zaha Hadid

Cafodd ei geni yn Baghdad, Irac ym 1950, ac enillodd y pensaer o Lundain Zaha Hadid Wobr Bensaernïaeth Pritzker 2004 - y fenyw gyntaf erioed i dderbyn anrhydedd uchaf pensaernïaeth! Yn anffodus, bu farw Zaha yn 2016, ond mae ei hetifeddiaeth a'i heffaith ar y byd pensaernïaeth yn parhau.